اثر تنش خشکی بر عملکرد و اجزای عملکرد چهار رقم پنبه (مطالعه موردی: دشت کاشمر)

هدف اصلی این تحقیق بررسی اثرات کم آبیاری بر عملکرد و اجزاء کمی عملکرد چهار رقم پنبه در شهرستان کاشمر بود. این تحقیق در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کاشمر و در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با دو فاکتور و سه تکرار انجام گردید. فاکتور اول4 ژنوتیپ مختلف پنبه(kc-8801، kc-8802، ورامین و خرداد) و فاکتور دوم سطوح مختلف تنش(50، 80، 100 آبیاری کامل و آبیاری یک درمیان) می باشد. نتایج نشان می دهد که تغییرات تنش در سطح 1% بر وزن صد دانه، درصد کیل، شاخص بذر، درصد زودرسی، عملکرد کل، عملکرد چین دوم، عملکرد چین اول و در سطح 5% درصد بر 20 قوزه تأثیر معنی داری داشت. آبیاری جویچه ای یک درمیان عملکرد برابر 02/ 2060 داشت که با توجه به میزان آب مصرفی جزء تنش های خوبی برای گیاه پنبه محسوب می شود. ارقام kc-8801، kc-8802 با داشتن بالاترین عملکرد 3/2439 و 5/2156و همچنین درصد زودرسی بالاتر نسبت به دیگر ارقام توصیه می شود که در منطقه کاشمر این ارقام به عنوان کشت منطقه ای در نظر گرفته شود. نتایج آزمایش بیانگر تأثیر معنی دار تنش بر خصوصیات مورفولوژیک بود. تیمار آبیاری جویچه ای یک درمیان با توجه به میزان آب مصرفی که برابر 50 درصد آبیاری کامل بود، کاهش عملکردی برابر 47/22 درصدداشت و همچنین آبیاری کامل با 80 درصد آبیاری کامل تفاوت قابل توجهی نداشت. در میان ارقام مورد آزمایش، رقم های kc-8801، kc-8802 تعداد قوزه بیشتر و عملکرد مناسب نسبت به دیگر ارقام داشت. بررسی قدرت جوانه زنی دربین تیمار تنش 50 % و آبیاری کامل نشان داد که در تیمار 50 درصد آبیاری کامل مولفه های سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه و همچنین شاخص بنیه بذر در بیشتر ارقام نسبت به آبیاری کامل افزایش یافته است. اما میزان افزایش این مولفه ها در ارقام مختلف متفاوت است. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که تنش خشکی باعث بهبود در مولفه های جوانه زنی بذر پنبه تولیدی می گردد. پس پیشنهاد می شود که در منطقه کاشمر این ارقام به عنوان کشت منطقه ای در نظر گرفته شود.